Ana eistorya nya tao sa mga ngowan nakasarig be’ke’ sana sa solsog o kaya’ man sa nakasorat nga mga istorya abang ni-le-es a panaon.
Ta mabagsik ana pagtalobo’ nya teknologiya, orog pa manenenge’d sa Web o Internet mas make’se’g a mga retrato ag mga iba-ibang pasali o video sa pagidokumento nya sa’ten nga eistorya o history.
Sa naka-aging lipwas-gatos nga taon a mga retrato amo ana naka-pagtao sa kina’ban nin posog ag danay nga sakrangan o tongkosan nin sa’ten nga eistorya para sa mga magisonoron nga gobay o generasyon nga Boie’nen.
Yo sinao’nang Boie’nen bago yo panaon nin Apon adtong tabangan nin Dios nga si Facundo Penaflorida Morandarte amo kono yo PARAPITIK diyan sa San Buena bago iya nagbonyog sa Philippine Scouts ag na e’da (MIA) yo panaon nyo giyera.
Pagka Liberation, yo mga nare’remre’man kong PARAPITIK o Retratista sa Boie amo adtong si Tio’ BATLING (Olangar), Tio’ AVELINO (Navilino) ag si Tio’ ??? (Fabul).
Si Tio’ Batling amo ana sa’ken a nareremreman sa maray ta pag agko ga’bing me’yame’ya lalo’ na sa eskwelaan/BCS yo saday pa ako pitaoan nyadto si Papa nin opos nga mainit pang ‘flash bulb’ nga ‘disposable’. Doro-dake’xe’ sana sa omon pogo’.
Pipasiprot man iya ni Papa nyo sakanyang ‘pipe-tobacco’ nga pi-sangax ag pi-mama’ nyadtong Tio’ Batling. Yo flashbulb pag malipe’t na pi-tao sa’ken ni Papa ag pag pi-pilse’ nagi-ragrag yo ‘aluminum oxide’ a nkareke’t sa le’e’g nyo opos nga flasbulb ag pag pi-kalo’kago’ baga man sana saday nga ‘rattle’.
Sa mga ngowan, si IAN ALBUERNE MORA III o IAN amo ana mase’g-se’g a sa’ten a parapitik. A sakanyang pigibon pagdokumento nya pamomoway ag boway pang-oroaldao sa Boie’, e’sad a ka-omawomaw nga serbisyo para sa’ken.
Da’ man sakanya mag-pasiprot nin ‘pipe tobacco’ o iya man da’ maite’re’w nga opos a flashbulb na maporopilse’ nin ka-aginan; a mga somonod sa’ten nga ka-pose’an dake’l pagkoroke’ten ag page’repe’re’pen sa mga omobaot nga panaon.
Mandaw pa man, sira man mag-ingwa ag mag-ige’t toyatoy sa kara-ayan nya ngamin ag bano’an!
Chris Edward San Luis